Overprikkeling door hersenletsel - iets om bij stil te staan

Op zondag 23 juni 2019 is het de internationale Dag van Overprikkeling, welke in 2017 gelanceerd is door Hersenletsel-uitleg.nl.

Hiermee tracht de stichting achter de website meer bewustwording en kennis over overprikkeling als gevolg van hersenletsel en hersenaandoeningen te realiseren. Bij ons in de praktijk komen ook regelmatig mensen onder behandeling met hersenletsel. Vandaar dat ook wij hier aandacht aan besteden.

Hersenletsel brengt namelijk veelal permanente schade aan de hersenen toe. Een van de meest voorkomende gevolgen van hersenletsel is (sensorische) overprikkeling. Hierbij zorgt bijna elke zintuiglijke prikkeling voor een overmatige reactie van het zenuwstelsel.

Elke dag worden wij blootgesteld aan een continue stroom van prikkels. Normaal gesproken kunnen onze hersenen deze heel goed verwerken, maar voor mensen met een hersenaandoening is dit heel lastig. Hierdoor kunt u ineens extreem gevoelig zijn voor licht, visuele patronen, geur, bewegingen en geluid. Ook worden de cognitieve prikkels niet meer altijd goed gefilterd, zodat het denken en onthouden een groot probleem wordt. Als u hersenletsel oploopt, kunt uw leven dus drastisch veranderen. Soms is het zo erg dat u niet of nauwelijks meer deel kunt nemen aan het openbare- familie- en gezinsleven. Dit is ook voor naasten vaak erg moeilijk. Sensorische overprikkeling is uitputtend en soms wordt u er een heel ander persoon door.

Enkele feiten over overprikkeling:

In Nederland krijgen jaarlijks naar schatting 160.000 mensen te maken met een vorm van hersenletsel als gevolg van bijvoorbeeld een ongeluk of door een hersenbloeding, herseninfarct, hersentumor of hersenontsteking.
Een groot deel van deze groep heeft door het opgelopen hersenletsel last van deze zintuiglijke en cognitieve overprikkeling klachten. Naar schatting de helft van het totale aantal mensen met hersenletsel.
Vaak belanden mensen dan in een sociaal isolement, omdat ze niet meer (volledig) deel kunnen nemen aan het gezins-, werk- en sociale leven.

Wat kunt u zelf doen bij overprikkeling?

Creëer een fysieke ruimte waar u alleen kunt zijn om tot rust te komen.
Bouw voldoende pauzemomenten in op een dag.
Maak een overzichtelijke weekindeling.
Plan voorafgaand aan een activiteit rust en na afloop ook.
Onthoud de drie R's: Rust, Ruimte en Regelmaat.
Onthoud PRET: Pauzeren plannen, Rustige omgeving, Een ding tegelijk, Tempo aanpassen.
Luister goed naar uzelf. Ga niets doen als u al overprikkeld bent of u zichzelf al te moe voelt.
Draag speciale gehoorbescherming in uw oren of op het hoofd om te dempen.
Draag een zonnebril of meekleurende glazen.
Draag 's avonds glazen met blue light filter of gebruik een blue light app.
Doe niet te veel tegelijk.
Ga naar publieke gelegenheden op rustige tijden.